Ordery i odznaczenia państwowe
Rachela Iwona Wysocka
Biuro Wojewody
tel.: 58 30 77 263
faks: 58 30 11 417
80-810 Gdańsk, ul. Okopowa 21/27
pokój 161 (wejście B, I piętro)
Prezydent Rzeczypospolitej nadaje ordery i odznaczenia
(art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).
Podstawowe akty prawne:
-
ustawa z dnia 16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2015 r., poz. 475 i 1266),
-
rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów, wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń (Dz. U. z 1992 r., poz. 452, ze zm.),
-
rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów (Dz. U. z 2004 r., poz. 2743, ze zm.).
Najwyższym wyróżnieniem zasług cywilnych i wojskowych
położonych w czasie pokoju lub wojny
dla chwały i rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej
są ordery i odznaczenia
(art. 1 ust. 2 ustawy o orderach i odznaczeniach).
Ordery i odznaczenia Prezydent RP nadaje z własnej inicjatywy lub na wniosek:
-
ordery – prezesa rady ministrów lub Kapituł Orderów,
-
odznaczenia – prezesa rady ministrów, ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz wojewodów, a w przypadku Krzyża Wolności i Solidarności na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.
Organy uprawnione przedstawiają Prezydentowi wnioski o nadanie odznaczeń za zasługi w dziedzinach objętych zakresem ich działania. Wojewodowie z własnej inicjatywy lub inicjatywy jednostek organizacyjnych im podległych, organów samorządowych, organizacji społecznych i zawodowych mogą występować o nadanie odznaczeń osobom związanym z obszarem województwa miejscem zamieszkania, pracy lub działalności.
Zgłoszenie inicjatywy nadania orderu lub odznaczenia nie zobowiązuje organu uprawnionego do przedstawienia Prezydentowi wniosku w tej sprawie.
Ordery i odznaczenia nadaje się obywatelom polskim. Mogą być nadawane również cudzoziemcom za zasługi położone dla Rzeczypospolitej Polskiej lub jej obywateli. Wniosek o nadanie orderu lub odznaczenia osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego lub zamieszkałej stale za granicą przedstawia Prezydentowi minister spraw zagranicznych.
Ordery i odznaczenia mogą być nadawane pośmiertnie, jednakże z wnioskiem o odznaczenie zasłużonych osób zmarłych można wystąpić wyjątkowo – w uznaniu szczególnych i godnych upamiętnienia zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej – i niezwłocznie po śmierci osoby proponowanej do nadania odznaczenia.
Odznaki nadanych orderów i odznaczeń wręcza Prezydent RP bądź w jego imieniu:
-
osoby uprawnione do występowania z wnioskami o nadanie orderów i odznaczeń oraz ich zastępcy,
-
w siłach zbrojnych – dowódcy upoważnieni przez ministra obrony narodowej oraz ministra spraw wewnętrznych,
-
za granicą – kierownicy polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych.
Odznakę Medalu za Długoletnie Pożycie Małżeńskie mogą w imieniu Prezydenta RP wręczać także: marszałek województwa, starosta, prezydent miasta, burmistrz oraz wójt. Wyjątkowo Prezydent RP może upoważnić do wręczenia inną osobę.
Poniżej pobrać można formularze: wniosku o nadanie orderu lub odznaczenia państwowego, wniosku o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę, druk zapytania o udzielenie informacji o osobie do Krajowego Rejestru Karnego oraz informację na temat prawidłowego sporządzania dokumentacji w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń państwowych, uwzględniającą zalecenia Kancelarii Prezydenta RP, a także klauzulę informacyjną dotyczącą ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych z 27 kwietnia 2016 r. (RODO) - klauzulę podpisaną przez kandydata do odznaczenia inicjator pozostawia w swoich aktach, nie przesyła jej do wojewody.